Advanced search Advanced search
57

Bolesław Mieszkowic / Lestek Bolesławowic, Brakteat - Postać z lwem / Samson (R5)

F
add Your note 
Lot description
Grade: F
Reference: Kopicki 182 (R5), Stronczyński 71.b, Garbaczewski (Ikonografia) 433

Intrygująca emisja, w której władca przedstawiany jest jako nowy Samson!

Jest to kolejny brakteat należący do grupy „niepewnych Bolesławów” oferowany na aukcji. Nie zachował się on, co prawda, w stanie idealnym, jednakże scena na stemplu należy do najrzadszych i najciekawszych w mennictwie piastowskim okresu brakteatowego. Widzimy tutaj mianowicie postać siedzącą okrakiem na lwie (widoczny zakręcony ogon i część zwróconej do tyłu głowy), próbującą rozedrzeć jego paszczę. Przy krawędzi odczytać można pełną dla tego typu legendę BOL-E. Na temat jej interpretacji, jak również atrybucji całej grupy „z imieniem Bolesława”, była już mowa na innym miejscu (por. brakteat „popiersie z gałązką”), przejdźmy zatem od razu do omówienia ikonografii.

Scena walki z lwem jest w polskiej numizmatyce spotykana stosunkowo często. Reprezentuje ona jednak prawie zawsze jeden schemat, mający swoją genezę w przedstawieniach walki Herkulesa z lwem nemejskim. W takim ujęciu władca w rycerskim rynsztunku zamierza się mieczem na wspiętego na tylne łapy, ryczącego lwa. Symbolika takiej sceny jest raczej świecka niż sakralna (książę przedstawia się jako silny i odważny bohater, będący w stanie ochronić powierzony sobie lud przed wszelkimi niebezpieczeństwami), chociaż obie sfery trudne są czasami do rozgraniczenia. Na naszym brakteacie natomiast walka wygląda inaczej – prowadzona jest gołymi rękami (bez użycia broni), a na dodatek bez jakiejkolwiek ochrony w postaci np. zbroi, gdyż postać ubrana jest w sięgającą kolan tunikę. Rozpoznajemy tutaj inne źródło inspiracji, gdyż w taki sposób walczył z lwem biblijny Samson, który dzięki Bożemu wsparciu zdolny był do iście heroicznych czynów.

Możemy zatem przypuszczać, że emitent świadomie nawiązał tutaj do biblijnych źródeł, przedstawiając się jako Nowy Samson – władca wybrany i niezwyciężony dopóty, dopóki wspiera jego działania Bóg. Jest to jedno z dwóch znanych tego typu przedstawień w polskim mennictwie wieków średnich (drugie pojawia się na unikatowym denarku kujawskim znalezionym w Kałdusie na Ziemi Chełmińskiej), co stawia ten niepozorny na pierwszy rzut oka brakteat w rzędzie niepoślednich pomników naszej rodzimej numizmatyki.

Bardzo rzadka pozycja, która mimo znacznych ubytków, ma dobrą czytelność przedstawień. 

Srebro, średnica 15-18 mm, waga 0.11 g

Auction
Auction 10 - outstanding collection of the Middle Ages
gavel
Date
08 February 2020 CET/Warsaw
date_range
Start price
117 EUR
Grade
F
Hammer price
337 EUR
Overbid
288%
Views: 115 | Favourites: 3
Auction

Marciniak

Auction 10 - outstanding collection of the Middle Ages
Date
08 February 2020 CET/Warsaw
Lots bidding

All lots are listed to bid

Buyer's premium
15.00%
Bid increments
  1
  > 10
  100
  > 20
  500
  > 50
  2 000
  > 100
  5 000
  > 200
  10 000
  > 500
  20 000
  > 1 000
  50 000
  > 2 000
  100 000
  > 5 000
 
Terms and Conditions
About the Auction
FAQ
About the Seller
Marciniak
Contact
Gabinet Numizmatyczny D. Marciniak
room
Al. Jerozolimskie 65/79
00-697 Warszawa
phone
+48 22 407 02 20
+48 782 280 880
Opening hours
Monday
10:00 - 17:00
Tuesday
10:00 - 17:00
Wednesday
10:00 - 17:00
Thursday
10:00 - 17:00
Friday
10:00 - 17:00
Saturday
Closed
Sunday
Closed
keyboard_arrow_up